Dagblad van het Noorden 23 juli 2009
Dorp doet de tuin van een hartpatiënt
Het platteland kreunt onder de bevolkingskrimp. Scholen gaan dicht, jonge gezinnen trekken weg, de dorpskroeg sluit en voor winkeliers valt er soms geen droog brood meer te verdienen. Hoe wapenen dorpsgemeenschappen in het Noorden zich tegen het ontstaan van spookdorpen? Aflevering 6 in de serie Ons Dorp: Harpel
Door Tammo Beishuizen
Vorige maand is dorpshuis Ons Buurthoes weer voorzien van een nieuwe verflaag. Natuurlijk hebben veel dorpelingen dat in hun vrije tijd gedaan. Daar komt nagenoeg geen bedrijf aan te pas. En de barbecue was met 53 eters ook al reusachtig goed bezocht.
De betrokkenheid in Harpel is groot. Noaberhulp is bijna uitgevonden in de buurtschap vlakbij Vlagtwedde. Laatst nog had iemand problemen met z'n hart. Nou mooi dat z'n tuin door de Harpelers werd onderhouden. Iedereen schiet elkaar in tijden van nood te hulp. "Dat is bijna vanzelfsprekend", zegt Ingrid Bamborough. "Ja, een mooie achternaam he. M'n man komt uit Engeland, maar ik heb een Nederlands paspoort. Ik ben zogezegd import."
Twee jaar woont ze in Harpel. Ze kwalificeert de gemeenschap als uiterst hecht. "Maar je moet er natuurlijk wel open voor staan." Vandaar dat ze in Plaatselijk Belang is gaan zitten. Want, eerlijk is eerlijk, het verenigingsleven bloedt een beetje dood. En Plaatselijk Belang wil toch nog een beetje organiseren voor de medebewoners. "Het moet nog een beetje leefbaar zijn. Het is te hopen dat de school openblijft."
De enige school die het dorp rijk is heet De Rots. Een christelijke basisschool met enkele tientallen leerlingen. Ze zitten tegen de ondergrens aan, maar in het dorp heeft iedereen de stille hoop dat ze in 2020 toch het honderd jarig bestaan kunnen vieren. Dat zou al heel wat zijn. Want, Harpel is zo'n dorp waar niet meer gebouwd mag worden. De provincie heeft er een stokje voor gestoken. Dat vinden ze van Plaatselijk Belang niet leuk. Starterswoningen zijner nauwelijks. Dus, gezinnen in dop zijn schaars en tja, dat zal de school op den duur ook merken. Een supermarkt is er al tientallen jaren niet meer. Voor de boodschappen zijn de inwoners op Vlagtwedde of het grotere Stadskanaal aangewezen, of op de bezorgdienst. Niet erg, want het landelijk wonen vergoedt veel, danwel niet alles.
Als er al wat leefbaarheid is in Harpel is het te doen in Ons Buurthoes. Letterlijk het centrum van het dorp. Om de stille, donkere wintermaanden een beetje op te fleuren wil Plaatselijk Belang één keer in de maand op vrijdag een spelletjesavond organiseren. Hoe dat bekend wordt gemaakt? Gewoon deur aan deur en een briefje door de brievenbus. Heel persoonlijk. Dat telt nog in Harpel. Maar hoe lang nog?
Zwaaien oké, maar kom niet op mijn erf
HARPEL ON-LINE
Harpel is één van de zestig dorpen en gehuchten van Vlagtwedde. Het telt 144 inwoners. De laatste weetjes over het dorp staan op de lokale site: Harpel on-line. Webmaster is Abel Tempel.Er zijn van die gehuchten die zich lenen voor luistertapes. Harpel is zo'n voorbeeld. Je hoort de stilte op je afkomen. Alleen het geruis van eiken bladeren, wuivend graan en vogels die het hoogste lied zingen gaan door de buis van Eustachius. Harpel, klinkerwegen, boerderijtjes, huizen en de pal achter het dorp liggende aardappelvloeivelden van Avebe. Harpel en leefbaarheid. Het lijkt zo op het oog geen vlekkeloze twee-eenheid. Maar schijn bedriegt, weten de inwoners van het dorp enthousiast te vertellen.
In Harpel worden toevallige passanten net zo joviaal begroet als de autochtone bevolking. Vriendelijkheid op en top.
Maar wat verder wél weer opvalt is het hoge moyenne bordjes met daarop een hondenkop en de waarschuwende tekst: 'hier waak ik voor mijn baas'. Zwaaien oké, maar kom niet op m'n erf lijken de inwoners te willen uitdragen.
De Harpelerweg is de hoofdader van het dorp. Klinkers liggen zo fraai in de straat dat je auto mooi in cadans wordt gehouden. De weg wordt omzoomd door statige eiken. Het lijkt alsof je door een tunnel van eikenbladeren rijdt. Naast een boerderij wappert maandagse wasgoed aan een strak getrokken lijn. Even verderop ligt het Mussel-A-kanaal Oost. Vissers zitten aan de walkant en turen naar hun dobbertje. Is er een mooiere stek denkbaar?
Misschien nog een tip. Er groeit en bloeit zoveel moois bij de weg, langs en in de sloten dat een veldboeket samenstellen geen moeilijke opgave is. Harpel is een natuurrijk dorp.
Krantenartikelen die op deze site zijn gearchiveerd:
Korte berichtjes, diverse kranten
Arr.-Rechtbank te Winschoten (21-10-1906)
Afloop van verkoop en aanbesteding (27-01-1907)
Een niet aaledaagsche koop (26-11-1907)
Verkoop-Verhuring Ellersinghuizen-Onstwedde (12-10-1912)
Aanbesteding Harpelsluis (04-09-1913)
Aanbesteding Waterschap Westerwolde (01-10-1913)
Uitslag aanbestedingen (28-10-1913)
Verkoop Landerijen, Vlagtwedde (09-10-1915)
Verkoop Westerwolde (14-10-1915)
H.H. Korenmolenaars, Landbouw- en Arbeiders-Coöperaties, Advertentie (22-01-1916)
Verkoop Landerijen, Weende en Ellersinghuizen (21-08-1916)
Verkoop Vlachtwedde, Onstwedde, Bellingwolde (24-10-1916)
Arr.-Rechtbank te Winschoten. Zitting van Vrijdag 25 Mei (26-05-1917)
Arr.-Rechtbank te Winschoten. Zitting van Vrijdag 23 Nov (24-11-1917)
Verkoop Landerijen Weende-Ellersinghuizen (23-10-1918)
Uitslag van de jaarlijkse landbouwtentoonstelling (16-06-1919)
Verkoop Vlagtwedde (23-10-1920)
Werkverschaffing en ontginning (03-11-1921)
Vergadering Eerste Ned. Ond. Verz. Mij. Bestaanszekerheid van Land- en Tuinbouwbedrijf (11-04-1922)
Landbouw en Veeteelt. Ontginnen en groenbemesting (20-07-1922)
Gemeentelijk Nieuws. GRONINGEN (30-09-1922)
Arr.-Rechtbank te Winschoten. Zitting van Vrijdag 15 Dec. (16-12-1922)
Uit Westerwolde (22-10-1923)
Coöperatieve Vereen. 'Aardappelmeelfabriek Westerwolde' (28-02-1924)
Vergadering Gemeenteraad 27 maart 1924 (31-03-1924)
Vergadering Weg-Waterschap 'De Harpel' (08-04-1924)
Jaarlijksche tentoonstelling Vlachtwedde (15-06-1925)
Vergadering Hoofdbestuur Waterschap Westerwolde (01-07-1925)
Afloop van verkoop en aanbesteding (08-10-1925)
Muziekvereeniging opgericht. (13-11-1925)
Landerijen te Vlagtwedde (31-12-1925)
Landbouwwintercursus (09-04-1926)
Verkoop Vlagtwedde (30-10-1926)
Raadsvergadering der gemeente Vlagtwedde (29-12-1926)
Verkoop Vlagtwedde (05-09-1927)
VERKOOP Harpel-Ellersinghuizen art. 1223 (24-09-1927)
Afloop van verkoop en aanbesteding (20-10-1927)
Vergadering Waterschap Westerwolde (08-05-1928)
Raadsvergadering der gemeente Vlagtwedde 10-10-1928 (11-10-1928)
Provinciaal Nieuws Groningen (08-06-1929)
Verkoop Eigendommen (15-06-1929)
Vele toeristen bezoeken reeds ons landschap (18-06-1929)
Gemeenteraadsvergadering 25 juni 1929 (26-06-1929)
Vergadering Waterschap Westerwolde (23-09-1929)
Vergadering gemeenteraad 18 januari 1930 (20-01-1930)
Vergadering Waterschap westerwolde 15 Mei 1930 (16-05-1930)
Vergadering Waterschap Westerwolde (26-06-1931)
Raadsvergadering Gem. Vlagtwedde (07-11-1931)
VERKOOP ONSTWEDDE (02-01-1932)
Provinciale Bond van Onderlinge Veefondsen in de provincie Groningen (09-04-1932)
Verkiezing van notabelen en kerkvoogden (29-12-1932)
Nieuwe verkeersweg in O.-Groningen (18-01-1933)
Combinatie Grondonderzoek en Gewassencontrole 'Westerwolde' (02-03-1933)
Vergadering Staten der provincie Groningen (14-06-1933)
Wegenaanleg in Vlagtwedde (14-07-1933)
Raadsvergadering gemeente Vlagtwedde (26-07-1933)
De gemeenterekening over 1932 (04-10-1933)
Combinatie Grondonderzoek en Gewassencontrole 'Westerwolde' (27-02-1934)
Raadsvergadering B. en W. Vlagtwedde (03-10-1934)
Verkoop Harpel (Vlagtwedde) (06-10-1934)
Afloop van verkoop en aanbesteding (11-10-1934)
Verkoop - Harpel (20-10-1934)
Afloop van verkoop en aanbesteding (01-11-1934)
Afloop Verkoping Drogeham (10-12-1934)
COMBINATIE WESTERWOLDE. Het jaarverslag (05-03-1935)
CHR. JONGELINGSVEREENIGING. De ring Westerwolde vergadert (12-03-1935)
Vrijzinnige Kiesvereeniging (15-05-1935)
Melkcursussen (29-06-1935)
BELANGRIJKE VERKOOP Ellersinghuizen (20-07-1935)
Vergadering Gemeenteraad Vlagtwedde (20-11-1935)
Goed geslaagde vergadering der V.V.S.U. te Alteveer (21-04-1936)
De Tentoonstelling te Vlagtwedde (29-05-1937)
GEDEPUTEERDE STATEN (28-10-1937)
GEMEENTERAAD VLAGTWEDDE (01-03-1938)
Den algemeenen landbouwcursus (29-03-1938)
VOOR DEN POLITIERECHTER TE GRONINGEN (25-05-1938)
Eenige belangrijke objecten van werkverschaffing (29-07-1938)
Vergadering Onderlinge paarden- en veeverzekering 'Vlagtwedde' (01-08-1938)
Vergadering Wegwaterschap i.o. "De Harpel". (27-09-1938)
RAADSVERGADERING TE VLAGTWEDDE (20-10-1938)
Verharding 2de Barlagerweg (28-01-1939)
Plan van uitbreiding en Bebouwingsvoorschriften (18-02-1939)
Ned. Ver. Luchtbescherming (21-02-1939)
GEMEENTERAAD VLAGTWEDDE (15-03-1939)
Vergadering Westerwoldsche Landbouw-Maatschappij (16-03-1939)
Vergadering Waterschap Westerwolde (29-04-1939)
Candidatenlijst vrijzinnigen raadsverkiezing (08-05-1939)
GEMEENTERAAD VLAGTWEDDE (24-05-1939)
EEN RARE MANIER VAN RIJDEN (10-06-1939)
Raadsvergadering Gem. Vlagtwedde (06-09-1939)
Openbare vergadering van Gedeputeerde Staten (26-01-1940)
Openbare vergadering van Gedeputeerde Staten (29-02-1940)
Jaarvergadering Centr. Gen. voor Kinderh. en Vacantie Kol. (12-03-1940)
GEMEENTERAAD VLAGTWEDDE (29-03-1940)
Oprichting Waterschappen (26-06-1940)
De komende zitting der Staten van Groningen (04-07-1940)
Voordrachten van Gedeputeerde Staten (24-07-1940)
Afdeeling 'Westerwolde' van de Vereen, van Chr. Onderwijzers(essen) (14-09-1940)
Een familie-veete (19-09-1940)
Gemeenteraad Vlagtwedde (13-03-1941)
LANDBOUWHUISHOUDCURSUS VLAGTWEDDE (15-03-1941)
De Gedeputeerde Staten der provincie Groningen (25-03-1941)
WATERSCHAP 'HARPEL' (09-05-1941)
Commissie Posthuma in Westerwolde (28-06-1941)
WEGEN IN WESTERWOLDE (05-07-1941)
De Vrederechter te Groningen (21-10-1941)
De Vrederechter te Groningen (10-03-1942)
ZANGCONCOURS (22-06-1942)
Keuring N.T.S. (16-07-1942)
RAYONNEERING STROO PROV. GRONINGEN (03-09-1942)
Waterschap Harpel (07-10-1942)
Besluiten Commissaris der Provincie (15-10-1942)
Officieele Mededelingen (03-11-1942)
Kantongerecht Winschoten, Veroordeeld (27-01-1943)
WATERSCHAP WESTERWOLDE (02-02-1943)
Afloop v. Verkoop en Aanbesteding (31-01-1950)
Dodelijk ongeval bij Vlagtwedde (30-08-1950)
Waterschap Westerwolde (25-01-1952)
Landbouwtentoonstelling voor 41e maal gehouden (07-06-1952)
Chr. Zangersdag te Onstwedde (10-07-1952)
VLAGTWEDDE (Gemeenteraad) (17-09-1952)
Monstering van veulens te Stadskanaal (27-10-1953)
Meester P. Bruinsma nam afscheid (30-07-1955)
Zweeds vliegtuigje maakte noodlanding (29-10-1955)
Boerderij in Vlagtwedde vannacht uitgebrand (23-05-1957)
Fraai buurthuis officieel geopend. (19-12-1958)
Kapschuur te Harpel geheel afgebrand. (12-01-1960)
Wateroverlast door regen en storm (05-12-1960)
Ontmoeting met emigranten. (06-04-'62)
Landbouw-expositie 'Westerwolde' in Vlagtwedde groter dan ooit (19-06-1965)
Veel schade (11-12-1965)
Boeldag - Harpel (7-10-1967)
Verkoop en Aanbesteding (22-05-1968)
Felle brand legt boerderij in de as (27-01-1970)
Noordelijke successen op de 36e nationale trekpaardententoonstelling in Den Bosch (21-09-1970)
Voor vergroot plan-Kikkert zouden komplete dorpen van aardbodem verdwijnen (14-01-1971)
Baby gered uit brand (10-09-1971)
Vlagtwedder gezin weigert na brand andere woonwagen (28-10-1971)
Plan onthuld voor complete militarisering Noord-Nederland (17-03-1972)
Geheime zender uit de lucht (16-05-1976)
Dorpje Harpel mag 40% groter (15-08-1978)
Harpel gered met nieuwbouw (09-09-1978)
Super-piraat uit de ether. (25-09-1979)
Nolan Internationaal uit de ether gehaald (25-09-1979)
PTT strijdt feller tegen etherpiraten. (25-09-1979)
Vlagtwedder boer geeft de moed op, door langdurige regenval (01-08-1980)
Defensie heeft het nog lang niet gewonnen (25-11-1980)
Kleine school krijgt meer lucht door verlaging leerlingdrempel (09-04-1981)
Countrymuziek als een onschadelijke obsessie (16-07-1981)
Veeschuur in Harpel verwoest (29-05-1982)
Man uit Harpel steelt stierkalf voor diepvries (09-09-1983)
Gemeentehuis Veendam was doorgangshuis onderduikers (03-05-1984)
Publieke verkoop (19-01-1985)
Dodelijke slip (23-03-1987)
'Bluegrassfans zijn geen zwakbegaafde cowboys' (5-10-1990)
'De Rots' in Harpel is een bijzondere school (30-03-2001)
Dode bij brand in Harpel (02-04-2001)
Watervoorziening probleem bij brand in landelijk gebied (03-04-2001)
'Lawaaisporten moeten weg uit Vledderveen' (28-11-2001)
'Harpeler Vertier' opgericht. (27-11-2002)
Hilvert en Torsten trouwe vrienden van de Kameleon. (27-06-2003)
Heel Harpel staat achter de peuters. (07-10-2003)
El Shit alles voor de muziek (12-12-2003)
Playbackende ouders stelen de show in Harpel (12 maart 2004)
Vrijwilliger Van De Maand, Jan Kip. (21-04-2004)
Harpel moet aangeven wie vandalen zijn. (05-02-2005)
Hilvert ten Have winnaar van de Grunneger Veurleescup. (31-03-2005)
Overleven met dank aan de familie Wenning (13-04-2005)
Peuters en schutters van elkaar gescheiden. (14-05-2005)
Een half miljoen voor De Rots van Harpel. (06-09-2005)
Negentiende eeuw herleeft in Ellersinghuizerveld. (24-11-2005)
Heerlijk om moederliefde te geven aan andere kinderen. (29-11-2005)
De Rots is nieuw, Harpel viert feest. (17-07-2006)
'Logeerboer' schept speelparadijs in Harpel. (11-09-2006)
Harpel houdt huiskamerconcerten, ook na de brand. (06-12-2006)
Marterhond duikt op in Westerwolde (06-01-2007)
Een broodnuchter 'Leve Margriet en Pieter!' (10-01-2007)
Vergistingsilo Harpel, levert stroom voor 3000 gezinnen. (28-03-2007)
Kunstminnaressen in de bres voor buurthuis. (05-04-2007)
In het achterhuis van Harpel liep alles wel goed af. (25-06-2007)
Dorpsschooltje van Harpel houdt stand, al 82 jaar. (03-11-2007)
Voorspelling schrikt cbs De Rots niet af (27-02-2008)
Voldoening in hout. (15-04-2008)
De Olympiërs van Harpel: de koersballers (24-04-2008)
Het Harpeler volkslied en dan Oranje Boven (30-04-2008)
Juf Lenie verlaat De Rots met een traantje (26-08-2008)
Kans op dorpsplein in Harpel (03-09-2008)
Reddingsplan voor buurthuis Harpel. (15-11-2008)
Preek op zondag verdwijnt uit Harpel (31-12-2008)
'Het bos is mooi, maar onze koeien ook' (13-05-2009)
Pleintje voor de bibliobus (23-05-2009)
Arrestaties 'in de hennep' (16-06-2009)
Dorp doet de tuin van een hartpatiënt (23-07-2009)
School Harpel ziet leerlingen vertrekken (31-07-2009)
Geld voor buurthuis in Harpel (08-03-2010)
Groninger titel voor Demi van 't Veer (02-02-2011)
'Houd uw dorpen zelf in leven' (23-10-2012)
Honderd varkens vergiftigd (29-11-2012)
Elke dag schoolreisje naar Harpel (18-08-2014)