Hannekemaaiers. (7)
Seizoenarbeiders uit Duitsland.
Tjeerd de Jong.
Discriminatie
Uit economisch standpunt bezien vond men het heel plezierig, dat de hannekemaaiers hier het tekort aan arbeidskrachten hielpen verkleinen. Dit neemt niet weg, dat ze vaak werden gediscrimineerd.
Kinderen riepen hen op straat na en volwassenen vertelden grappen en maakten beledigende opmerkingen. Ook al om dat hun de tijd en gelegenheid daartoe zal hebben ontbroken, deden ze bitter weinig aan lichaams-hygiène. Doordat ze in hun werkkleding gingen slapen en zich maar zelden verschoonden, kon je ze, naar men beweerde, al op grote afstand ruiken.
Dit, gevoegd bij het feit, dat ze dom en lomp overkwamen, maakte dat er talrijke anekdoten en gezegden over hen in omloop kwamen. Stomme streken of komische voorvallen, betrekking hebbende op de hannekemaaiers, waren welkom materiaal voor de spotlust van de vaak evenmin ontwikkelde boerenknechten en andere dorpsbewoners.
Op winteravonden, wanneer het volk bijelkaar zat om te spinnen of te nietsdoen, kwamen de verhalen los. Meestal draaide het verhaal om de figuur van de domme en onnozele Hans Hannekemaaier uit Westfalen.
Begin 1800 is er zelfs een apart boekje in omloop gebracht, waarin op rijm verteld wordt van:
"Hans Hannekemaaiers kluchtige lotgevallen en ontmoetingen zijne reis naar en door Holland". Dat begint met het rijmpje:
Deez' vent was verschrikk'lijk vet,
Beklagenswaardig dom.
Al wat hem aanzien gaf,
Dat zat er buiten om.
Copyright © 2006 Tjeerd de Jong
| Deel 1 | Deel 2 | Deel 3 | Deel 4 | Deel 5 | Deel 6 | Deel 7 | Deel 8 | Deel 9 | Deel 10 | Deel 11 | Deel 12 |
Bronnen:
"It Beaken", tijdschrift fan de Fryske Akademy, jiergong XLIX 1987, nr 4.
A. Eiynk e.a. "Werken over de grens" 350 jaar geld verdienen in het buitenland 1993.
"Hasselt Historael", jaargangen 1987 en 1999.
Ulbe van Houten "De sùnde fan Haitze Holwerda".
J.N. Leget, "Hollandgangerei", 1988.
Korn. Mulder, "Hannekemaaiers en kiepkerels", 1971.
Pieter Terpstra, "Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland".
Ryksargyf, Leeuwarden.
G. Vrielmann-Jacobs, "Pikmäier in Uelsen".
J.P. Wiersma, "Aldfaers Groun" {Bildfan in tiidrek, 1860-1940}, 1948.
De schrijver:
Tjeerd de Jong is de zoon van meester de Jong, die 3 jaar hoofd van de school was eind jaren '20, Tjeerd heeft later op het gemeentehuis in Sellingen gewerkt, is naar Emmeloord verhuist maar heeft altijd nog een bepaalde binding met Harpel, omdat pa daar zo graag woonde en werkte. Het boekje dat uitkwam ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de school in 1995 is mede door Tjeerd geschreven.