Hannekemaaiers. (6)
Seizoenarbeiders uit Duitsland.
Tjeerd de Jong.
Conflict boer-hannekemaaier
Aan het door Lammoraal Sluijterman, hereboer te Jorwerd, dagboek uit het eind van de 18e eeuw wordt het volgende ontleend:
In maart 1781 wordt een knecht gehuurd voor f. 98,00 per jaar en een gulden handgeld; in juli wordt aan de maaiers voor het maaien 38½ pondemaat f. 31,00 betaald.
Kort daarop krijgt hij een kwestie met een Duitse hannekemaaier. Op dinsdag 3 juli 1781 schrijft hij, dat een van zijn windhonden "een poep, sweelende in de Cotersfenne," gebeten heeft.
Drie dagen later noteert hij, dat de bijsitter en de dorps-rechter met de poep bij hem zijn geweest om 3 dukaten reisgeld naar huis en gaf de poep voor van niet te kunnen werken, maar de dorpsrechter zei, dat hij wel kon werken, behalve vandaag om eens te zien van wat het gevolg was.
De volgende dag komt de Duitser weer om reisgeld. Zijn vrouw bied hem 3 sestehalven voor zijn verzuimdag aan, maar die wilde hij niet aannemen, waarop hij naar de grietman ging "mij te beklagen", weer een dag later wordt vermeld, dat de grietman hem door de dorpsrechter laat vragen wat hij wilde: óf de poep reisgeld geven óf hem onderhouden tot de wond genezen zou zijn. Om dat hij daarop antwoordde: geen van beide, werd hij door de dorpsrechter gesommeerd de volgende morgen voor het gerecht te verschijnen.
Door de dorpsrechter werd geinsinueerd de hond vast te houden. Daarop schreef de boer aan de grietman, "dat men geen poep voor regt kon komen en dat hij hem volgens de landsordonnantie hadde behandeld en derhalve van de overlast versogt ontslagen."
Daarop werd hem, uit naam van de grietman, medegedeeld, dat de sommering en de insinuatie van de dorpsrechter werd ingetrokken. Tenslotte wordt genoteerd, dat hij aan de poep 5 sentehalven had gegeven, waarmee de zaak was afgedaan.
Zo behandelde de in aanzien zijnde hereboer - die op een gezellig avondje 6 sentehalven met kaartspelen verloor - een Duitse hannekemaaier, die door zijn hond gebeten was.
Copyright © 2006 Tjeerd de Jong
| Deel 1 | Deel 2 | Deel 3 | Deel 4 | Deel 5 | Deel 6 | Deel 7 | Deel 8 | Deel 9 | Deel 10 | Deel 11 | Deel 12 |
Bronnen:
"It Beaken", tijdschrift fan de Fryske Akademy, jiergong XLIX 1987, nr 4.
A. Eiynk e.a. "Werken over de grens" 350 jaar geld verdienen in het buitenland 1993.
"Hasselt Historael", jaargangen 1987 en 1999.
Ulbe van Houten "De sùnde fan Haitze Holwerda".
J.N. Leget, "Hollandgangerei", 1988.
Korn. Mulder, "Hannekemaaiers en kiepkerels", 1971.
Pieter Terpstra, "Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland".
Ryksargyf, Leeuwarden.
G. Vrielmann-Jacobs, "Pikmäier in Uelsen".
J.P. Wiersma, "Aldfaers Groun" {Bildfan in tiidrek, 1860-1940}, 1948.
De schrijver:
Tjeerd de Jong is de zoon van meester de Jong, die 3 jaar hoofd van de school was eind jaren '20, Tjeerd heeft later op het gemeentehuis in Sellingen gewerkt, is naar Emmeloord verhuist maar heeft altijd nog een bepaalde binding met Harpel, omdat pa daar zo graag woonde en werkte. Het boekje dat uitkwam ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de school in 1995 is mede door Tjeerd geschreven.